آشنایی بازیباترین ساز اصیل ایرانی(حتما بخوانید)!!!!!!!!!

پیشینه

سنتور بر پایهٔ بررسی ها و پژوهش ها یکی از کهن ترین سازهای گستره ایران به شمار می رود. کهن ترین نشانه ای که از این ساز بر جا مانده، از سنگ تراشی های آشور و بابلیان (559پیش از میلاد) است. در این سنگ تراشی ها، صف تشریفاتی که به بزرگ داشت آشور بانیپال بر پا شده تراشیده گردیده و سازی که همانندی زیادی به سنتور دستوروزی دارد، در میان آن صف دیده می شود.
ابوالحسن علی بن حسین مسعودی (مرگ به سال 346 ه. ق) گذشته نگار نامدار و نویسنده نسک مروج الذهب در شرح اوضاع موسیقی در زمان ساسانیان، هنگام نام بردن از سازهای متداول موسیقی ساسانی، واژه سنتور (سنطور) را ذکر می کند. در کتب کهن و تألیفات ابونصر فارابی و ابن سینا نیز نام سنتور چند بار ذکر شده است.
عبدالقادر مراغه ای ساز یاطوفان را معرفی کرد که شبیه سنتور دستوروزی بود با این تفاوت که برای هر آوا تنها یک تار می بستند و با جابجا کردن خرک ها، آن را کوک می کردند. نام سنتور در سروده ها منوچهری نیز آمده است:

کبک ناقوس زن و شارک سنتور زن است ... فاخته نای زن بط شده تپور زنا

سنتور، سازی کاملاً ایرانی است که برخی ساخت آن را به ابونصر فارابی نسبت می دهند که مانندبربت، ساز دیگر ایرانی بعدها به خارج برده شد.
برخی پژوهشگران بر این باورند که سنتور در زمان های بسیار دور از ایران به دیگر کشورهای آسیایی رفته است، چنان که امروزه گونه های مشابه این ساز در عراق، ترکیه، سوریه، مصر، پاکستان، هند، تاجیکستان، چین، ویتنام، کره، اوکراین و دیگر کشورهای آسیای میانه و نیز در یونان نواخته می شود.
بنیاد بسیاری از سازها و آهنگ های جهان از ایران است. یکی از این سازها، پیانو است که بر بنیاد سنتور ایرانیان در اروپا ساخته شده است! سنتور در زمان لویی چهاردهم، مایه ی ساخته شدن سازی به دست پنتالیون شد و تا پس از او این ساز رسایی یافت و به نام پیانو نامور شد... این پیانو یا همان سنتور گسترش یافته، پس از سال ها در ریخت دیگری به ایران برگشت... و از این روی شگفت نیست که چون نخستین پیانو به دست سرورالملک، سنتورنواز روزگار امیرکبیر رسید در دم نواخته شد! او پس از دمی کار با این ساز گفت: این ساز روی دستگاه ماهور کوک شده است! وی همان روز ماهور را نواخت و پس از کوتاه زمانی آن را، کوک کرد به گونه ای که دستگاه شور را با آن نواخت و همین کوک ایرانی است که در این هنگام نیز روی پیانوی ایرانی انجام می گیرد. این کوک سرورالملکی نام دارد و واپسین دستگاه شور است که در کنار پرده های دلکش گرایلی خسروانی، آذربایجانی، گیلانی و گبری(زرتشتی) و کردی و جامه داران و... نواخته می شود!

بر پایهٔ اسناد و مدارک، نگارگری ها و مینیاتورهای سده های پیش، آنچه که ما دستوروزه به نام سنتور در اختیار داریم در واقع سنتوری است که از نزدیک به یکصد و پنجاه سال پیش (زمان قاجار) با شکل و شمایل کنونی خود در اختیار هنرمندان این مرز و بوم قرار دارد. چنان که سنتورهای محمدصادق خان (که نخستین نمونه صوتی ساز سنتور به جا مانده از دوران قاجار متعلق به وی می باشد)، حبیب سماع حضور و حبیب سماعی، در ابعاد، شمار خرک و چگونگی ساخت، بسیار نزدیک به سنتور دستوروزی است.
بررسی دیرینه گردش و تحول ساز سنتور نشان می دهد که این ساز طیف گسترده ای از سبک ها و مکاتب گوناگون را در سدهٔ کنونی به خود اختصاص داده، به گونه ای که پس از یک بررسی اجمالی، می توان اذعان داشت حداقل 15 سبک و مکتب گوناگون و فعال در این عرصه شهره ویژه و عام اند.
تگونه و جوراجوری چشمگیر مکاتب و سبک ها انگیزه تگونه در آوادهی ساز، تکنیک نوازندگی و چگونگی آهنگ سازی و نغمه پردازی در سطوح گوناگون بوده است.
سنتور، یا آنچنان که استاد ابوالحسن خان صبا گاه می نوشت: